Çocuk ve Oyuncak

Sağlıklı yetişkin olabilmenin yolu sağlıklı çocukluktan geçer. Bu gerçeği herkes bilir ve ona göre çocuğunun beslenme, barınma, eğitim gibi ihtiyaçlarını gidermek için var gücüyle çalışır. Ancak gözden kaçırılmaması gereken en önemli çocukluk ihtiyaçlarından bir diğeri “Spontane Oyun” dur. Çocuklar ne kadar çok spontane oyun oynar ve doyum alırsa yetişkinliklerinde “sağlıklı yetişkin” olmaya o kadar yaklaşır.

Bununla birlikte, Oyun, çocukların kendilerini ifade etmede doğal bir araçtır. Çocuğun oyun oynaması sağlandığında sorunlarını ve duygularını dışa vurması için fırsat verilmiş olunur.

Oyun oynayan çocuğun fiziksel, bilişsel ve dil gelişimi desteklenmiş olur. Oyun, çocuğun toplumsal kuralları öğrenmesine ve sosyal ilişkilerini geliştirmesine yardımcı olur. Böylelikle yaşadığı çevreye uyum sağlaması kolaylaşır.

Oyunun en önemli faydalarından biri de; çocukların başa çıkmakta zorlandıkları durumlarla, ifade etmekte güçlük çektikleri duygularla oyun aracılığıyla başa çıkmaya ve çözüm üretmeye çalışmasıdır. Aileler serbest oyun oynayan çocuklarını izlediklerinde günlerini nasıl geçirdiğini anlayabilir. Hatta ebeveynlerinden nasıl etkilendiğini gözlemleme olanağı bulur. Yani çocuklar hayatı oyunla pratik eder.

Oyuncak Seçimi

• Çocuklara oyun oynama fırsatı verilmesinde en önemli araç oyuncak seçimidir. Bu seçim çocuğun oyun oynama, düşlem, bilişsel, dil kapasitesinin artmasına hizmet etmelidir.

• Oyuncaklar çocukların gelişimine ve yaşına uygun olmalı.

• Çünkü çocuğa yaş ve beceri düzeyinin altında alınmış bir oyuncak zevk vermeyeceği gibi ilgisi kısa süreli olacaktır.

• Beraberinde yaş ve beceri düzeyinin üstünde alınmış bir oyuncak ise çocukta “başarısızlık” endişesi yaratacaktır

Nasıl Oyuncak Seçmeliyiz?

• Alacağımız oyuncaklar; çocuğun duygusal ve sosyal gelişimine hizmet etmeli,

• Kolay kullanılmalı,

• Sağlıklı materyalden yapılmış( Ahşap, kumaş, onaylanmış plastik, vb. ) olmalı,

• Çok küçük parçalar içermemeli,

• Evimizde çocuklarımızın kolay ulaşabileceği yerlerde muhafaza edilmelidir.

• Çok sayıda oyuncak yerine çocuğu uzun süre mutlu edebilecek oyuncaklar alınmalı,

• Çocuk gözlenmeli, ilgisi hangi oyuncakların üzerinde ne kadar yoğunlaşıyorsa, ona göre alınmalı,

• Ailenin bütçesine ve planlamasına göre alınmalı.

Oyuncak almak üzerinde düşünülüp, uzlaşılarak sonuca ulaşılacak çocuğun da katıldığı bir karar alma sürecidir.

Evde Hangi Oyuncaklar olmalı?

Çocuklarımızın odasında, kendi isteklerinin yanı sıra sosyal (iletişim, paylaşma, etkileşim) ve duygusal empati, şefkat)gelişimlerine, problem çözme becerilerini kazanmalarına katkı sağlayacak oyuncaklar bulunmalıdır.

Yaş Gruplarına Göre Uygun Oyuncaklar:

1-3 Yaş: Çocuğunuz için yürümeye yardımcı aparatlar, sıralama küpleri, işitsel, görsel ve dokunsal oyuncaklar, büyük hikaye kitapları, iri arabalar, büyük parçalı yap bozlar, büyük parçalı legolar, bebek, top, hayvan figürleri gibi oyuncaklar alabilirsiniz. Bu yaşta yine yutma, vurma, çarpma gibi davranışlara karşı güvenli materyaller ve büyüklükler önerilir.

3-6 Yaş: bu yaş grubunda lego ve yapbozların boylarının daha küçük olması ince motor becerilerinin gelişimi açısından daha uygun olacaktır, elbette 3 yaşındaki bir çocuğunkiyle 6 yaşındaki bir çocuğun becerisi aynı olamaz, buna göre kendi çocuğunuzun becerilerine uygun boyda parçalı yapboz ve lego almanız daha doğru olur. Beraberinde, renkli kalemler, boyalar, kağıtlar, yazı tahtaları, yine bebekler, bebek evleri, mutfak eşyaları, market, tamir ve doktor setleri, trafik halıları gibi, sosyal gelişimlerine olumlu etkide bulunacak oyuncaklar, kavram kartları ve resimli hikaye kitapları, yoğurma materyalleri (oyun hamuru), kum, hayvan figürleri ve yaşına uygun ailecek oynanabilecek kutu oyunları alınması önerilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta boyaların ve yoğurma materyallerinin sağlıklı olmasıdır.

Bunların yanı sıra oyuncak alırken onaylı olmasına ve kutunun üzerinde yazan yaş önerilerine dikkat edilmesi seçimde faydalı olacaktır. Çocuğunuzun evde kutular, makaralar, ambalajlar, mutfak eşyaları, bakliyatlarla da eğlenceli oyunlar kurabileceği hatırda tutulmalı.

Silah, kılıç vb. oyuncaklar, kontrollü ortamlarda oynatılması gerek (Oyun Terapisi gibi) oyuncaklar olduğu için evde önerilmemektedir. Ancak eğer çocuk ısrarla bu tür oyunlar oynuyorsa uzman görüşü almakta fayda vardır.

Çocuğun oyun oynamasının sağlanması çok önemlidir, ancak en önemli konu çocuğun ebeveynleriyle oynayabilmesidir. Ebeveynlerin oyuna katılması, hem çocuğun alacağı keyfi arttırır hem de ebeveynin çocuğundan bir çok şey öğrenmesini sağlar.